Στον Βυζαντινό ναό του Αγ. Νικολάου του Κασνίτζη, που χρονολογείται γύρω στα τέλη του 12ου αι., σώζεται μία πρωτότυπη και οπωσδήποτε σπανιοσυναντόμενη τοιχογραφία του Αγ. Μηνά. Συγκεκριμένα στον βόρειο τοίχο αυτού του ναού κι επάνω ακριβώς απ’ το άνοιγμα της εκεί πύλης του απεικονίζεται ο αναφερόμενος μεγαλομάρτυρας σε «προτομή» (κατά μέτωπο κι απ’ τη μέση κι επάνω), σγουροκέφαλος, μιξαιπόλιος και βουρλογένης, έχοντας υψωμένα δεητικά (;) τα δύο του χέρια και φέροντας τον Χριστό σε «μετάλλιο» (κυκλικό δίσκο) στο στήθος του. Το εν λόγω χριστόμορφο “μετάλλιο” δηλώνει, προφανώς, την αόρατη παρουσία – “εγκατοίκηση” του Ιησού Χριστού στην καρδιά του αγίου Μηνά.
Ο άγιος Μηνάς φορεί κατάσαρκα έναν βαθυκόκκινο χειριδωτό χιτώνα κι έχει ριγμένο επάνω του ιμάτιο γαλάζιου χρώματος, με μαλακές πτυχώσεις και χρυσό σιρίτι στα τελειώματα του. Ο Ιησούς Χριστός, που εμπεριέχεται στο προστήθιο μετάλλιο του Αγίου Μηνά παριστάνεται ευλογών, έχοντας ένα σταυροφόρο φωτοστέφανο στην κεφαλή Του κι ένα τυλιγμένο ειλητάριο στ’ αριστερό Του χέρι. Φορεί εσωτερικά έναν μελανόχρωμο (;) χιτώνα, εξωτερικά ένα κυανόχρωμο ιμάτιο και περιβάλλεται από ανοιχτοπράσινο έδαφος (φόντο).
Απολυτίκιον του αγίου Μηνά
‘Ηχος δ’ (Ταχύ προκατάλαβε)
Στρατείαν κατέλιπες την κοσμικήν, αθλητά,
Ουράνιον είληφας την κληρουχίαν, Σοφέ,
και στέφος αμάραντον,
δόξαν αποδιώξας βασιλέως γηίνου,
άθλους δε διανύσας μαρτυρίου γενναίως
διό Μεγαλομάρτυς Μηνά,
πρέσβευε σωθήναι ημάς.
Ο ναός Αγίου Νικολάου του Κασνίτζη,
Καστοριάς. 12ος αιών.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Πολιούχος της Καστοριάς είναι απ’ τους πρωτοβυζαντινούς χρόνους και θα είναι εσαεί η Παναγία μας, ενώ συμπολιούχος της αναγνωρίζεται από την 11η Νοεμβρίου 1912 κι εξής ο άγιος Μηνάς, επειδή κατά την ημέρα αυτή, που αυτός εόρταζε, απελευθερώθηκε – με τη βοήθειά του – αναίμακτα η πόλη από τους Τούρκους.
Ο άγιος Μηνάς με επιστήθιο μετάλλιο
του Χριστού . Εικόνα της Κύπρου.
(Παρουσίαση: Γιώργος Τ. Αλεξίου)
Τοιχογραφία του αγίου Νικολάου
στο ναό του μάγιστρου Κασνίτζη
Τα αρχικά γράμματα (Κ Ν) του ονόματος του
κτίτορα Κασνίτζη Νικηφόρου στον τοίχο του ναού.
