Δυσεπίλυτο γρίφο εξακολουθεί να αποτελεί για την κυβέρνηση το άνοιγμα των καταστημάτων, καθώς από τη μία ο αριθμός των νεκρών και των διασωληνωμένων
από τον κορονοϊόπαραμένει σε υψηλότατα επίπεδα ακόμα και σήμερα, ένα μήνα μετά την επιβολή του lockdown, ενώ από την άλλη εκατοντάδες χιλιάδες μικροί έμποροι και επιχειρηματίες «στραγγαλίζονται» οικονομικά κινδυνεύοντας να χάσουν σημαντικό μέρος της εορταστικής περιόδου, η οποία αντιστοιχεί στο 30% έως και 40% του ετήσιου τζίρου τους.
Οι οριστικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν αύριο ώστε να ανακοινωθούν έως το τέλος της εβδομάδας, ενώ έως τώρα όλα δείχνουν πως η αγορά θα πάει σε ένα «προσεκτικό» άνοιγμα με αυστηρούς κανόνες την επόμενη εβδομάδα.
Ωστόσο, το άνοιγμα ενδέχεται να μην είναι οριζόντιο για όλη την Ελλάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες του ethnos.gr, ένα από τα πολύ πιθανά σενάρια που συζητιούνται είναι η αγορά να παραμείνει κλειστή σε περιοχές όπως η Θεσσαλονίκη, στις οποίες παρατηρείται ακόμα έντονο επιδημιολογικό φορτίο και τα καταστήματα να ανοίξουν στην υπόλοιπη χώρα.
Βάσει του σχεδιασμού της κυβέρνησης, πιθανότερη ημερομηνία για να ανοίξουν τα εμπορικά καταστήματα παραμένει η Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου, εκτός εάν υποδείξει διαφορετικά η επιτροπή των επιδημιολόγων. Στα καταστήματα αυτά συμπεριλαμβάνονται τα βιβλιοπωλεία, τα ανθοπωλεία, αλλά και τα μαγαζιά πώλησης παιχνιδιών.
Σύμφωνα με πληροφορίες από την κυβέρνηση, με τα έως τώρα δεδομένα προκρίνεται και το άνοιγμα κομμωτηρίων και μικρών κέντρων αισθητικής (μανικιούρ, κλπ). Ο διαχωρισμός γίνεται για τα πολυδύναμα κέντρα αισθητικής, δηλαδή τις μεγάλες αλυσίδες υπηρεσιών φροντίδας, οι οποίες κατά πληροφορίες δεν επιθυμούν να ανοίξουν εφόσον είναι ήδη ενταγμένες σε μέτρα στήριξης. Αντίστοιχη είναι και η κατάσταση με την εστίαση, η οποία θα αργήσει να επαναλειτουργήσει.
Αγνωστο παραμένει τι θα γίνει με τα εμπορικά κέντρα με τη λειτουργία των οποίων αρκετοί επιστήμονες διαφωνούν, αλλά προκύπτει ζήτημα αθέμιτου ανταγωνισμού στην περίπτωση που ανοίξει η υπόλοιπη αγορά.
Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση δέχεται έντονες πιέσεις από τους εκατοντάδες χιλιάδες μικρούς καταστηματάρχες ανά την επικράτεια, οι οποίοι παραμένουν κλειστοί, τη στιγμή που – όπως καταγγέλλουν – οι μεγάλες αλυσίδες μπορούν να κάνουν πωλήσεις χονδρικής, οι οποίες όμως σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν συγκαλυμμένη λιανική.
Κι αυτό την ώρα που και το ηλεκτρονικό εμπόριο φαίνεται ότι έχει φτάσει στα όριά του ήδη από τις αρχές του μήνα με τις εταιρίες ταχυμεταφορών να μην μπορούν να αντεπεξέλθουν στον αυξημένο φόρτο αλλά και μεγάλα καταστήματα να φτάνουν στο σημείο «να παγώνουν» τις παραγγελίες ανά διαστήματα ώστε να μπορέσουν να τις διεκπεραιώσουν.
Στο επιχείρημα περί αποφυγής του συνωστισμού οι καταστηματάρχες αντιπαραθέτουν το γεγονός ότι στα μικρά μαγαζιά η τήρηση των μέτρων είναι πιο εύκολη και το άνοιγμά τους σαφώς θα συμβάλει στο να μην κατευθύνεται το καταναλωτικό κοινό σε πολύ μικρότερο αριθμό επιχειρήσεων.
«Την ώρα που χιλιάδες μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου αγωνιούν για το πότε θα ανοίξουν και υπό ποιες προϋποθέσεις, ώστε να σώσουν ό,τι σώζεται από την εορταστική περίοδο, κάποιες μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων προχωρούν σε συγκαλυμμένη λιανική πώληση, “βαφτίζοντας” την χονδρική» επισημαίνει σε ανακοίνωσή του το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών.
Σύμφωνα με καταγγελίες που έχουν φτάσει στο Επιμελητήριο, έχουν ξεκινήσει τις τελευταίες ημέρες προωθητικές ενέργειες από τέτοιες μεγάλες αλυσίδες, μέσω αποστολής μηνυμάτων και ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, με την οποία ενημερώνουν τους καταναλωτές για τη δυνατότητα που έχουν να προχωρήσουν σε αγορές χονδρικής, ενώ υπήρξαν καταγγελίες και για φυσική παρουσία σε καταστήματα αυτής της κατηγορίας.
Οπως επισημαίνει στο ethnos.gr ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου: «Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περισσότερα από 750.000 επαγγελματικά ΑΦΜ –τα οποία μάλιστα μπορούν να χρησιμοποιήσουν και συγγενικά πρόσωπα. Μιλάμε για περίπου 2 εκατομμύρια ανθρώπους εάν συνυπολογιστούν οι οικογένειες, οι οποίοι πρακτικά μπορούν να ψωνίσουν, ενώ τα μικρά καταστήματα παραμένουν κλειστά. Είναι πολύ εύκολο για έναν καταναλωτή να κάνει μία αγορά που καμία σχέση δεν έχει με χονδρική, δίνοντας απλώς ένα επαγγελματικό ΑΦΜ και παίρνοντας τιμολόγιο. Και ήδη έχει ξεκινήσει μία τέτοια διαδικασία».
Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο αναφέρει ότι μπορεί η χονδρική πώληση τυπικά να επιτρέπεται, όμως «αυτή η απαράδεκτη πρακτική προκαλεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού σε βάρος των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων και η Πολιτεία οφείλει να λάβει δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της».
Για το λόγο αυτό καλεί την κυβέρνηση να ανακοινώσει άμεσα το χρονοδιάγραμμα ανοίγματος του λιανεμπορίου, καθώς είναι κάτι παραπάνω από «υπαρκτός ο κίνδυνος το αμέσως επόμενο διάστημα να κλείσουν δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις και να χάσουν την εργασία τους εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι».
Διιστάμενες απόψεις φαίνεται να υπάρχουν και για τη μέθοδο αγορών click away, καθώς από τη μία υπάρχουν φωνές που επισημαίνουν ότι θα εντείνει τον αθέμιτο ανταγωνισμό δεδομένου ότι η μεγάλη πλειονότητα των μικρών εμπόρων δεν μπορεί να την υποστηρίξει, ενώ από την άλλη στελέχη υποστηρίζουν πως είναι κάτι που δεν μπορεί κανείς να απαγορεύσει.
Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι το πιλοτικό άνοιγμα των 110 επιχειρήσεων εποχικών ειδών σε όλη την Ελλάδα έχει αφήσει καλές εντυπώσεις καθώς τα μέτρα τηρούνται απαρέγκλιτα και έχει αποφευχθεί ο συνωστισμός. Αυτό βέβαια σε ένα βαθμό οφείλεται στο γεγονός ότι τα αντίστοιχα είδη πωλούνται και από τα σούπερ μάρκετ, ενώ αρκετοί καταναλωτές είχαν σπεύσει να αγοράσουν και τα στολίδια τους ηλεκτρονικά.