Καστοριά: Τόπος παραθερισμού και όχι εξορίας | Καστοριανή Εστία

Καστοριά όψη από Προφήτη Ηλία

Αναδρομές στην ιστορία του τόπου μας.

Από μια αφήγηση του κ. Νίκου Πιστικού στην Καστοριανή Εστία

Η Καστοριά με το απέραντο φυσικό κάλλος και την γραφική θέση της, που μοιάζει με ζωγραφιά σκαρφαλωμένη στο βουνό της λίμνης, ανέκαθεν σαγήνευε τους αυτοκράτορες που ήθελαν να την κατακτήσουν!


Από τον ρωμαίο αυτοκράτορα Διοκλητιανό μέχρι τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ιουστινιανό, που έκτισαν τα περίφημα τείχη της,  για να την προστατεύσουν από τις επιδρομές των βαρβάρων. Αλλά και να εξασφαλίσουν την παραμονή των πλουσίων ανθρώπων εκείνης της εποχής, που προτιμούσαν την οχυρωμένη πόλη, για να περάσουν τα καλοκαίρια με ασφάλεια!

Πολλοί από αυτούς, γοητευμένοι από την Καστοριά, αποφάσιζαν να εγκατασταθούν μόνιμα εδώ με τις οικογένειές τους. Όπως και πάρα πολλοί Καστοριανοί γουναράδες που πλούτισαν στην ξενιτιά, επέστρεψαν στην πατρίδα για να επενδύσουν τα πλούτη τους σε ακίνητα… και να ικανοποιήσουν την φιλοδοξία των γονιών τους για την προκοπή των παιδιών τους.

Έτσι κτίστηκαν τα περίφημα αρχοντικά απ΄το 1650 μέχρι το 1750 περίπου, που σύμφωνα με τα λεγόμενα του καθηγητή Νικολάου Μουτσόπουλου θα πρέπει να απαριθμούσαν 500 περίπου!
Ανάμεσα σ΄ αυτούς που ήρθαν από την ξενιτιά για μόνιμη εγκατάσταση στην Καστοριά ήταν και ο Σκούταρης, ο οποίος αφού αγόρασε το οικόπεδο στο Ντουλτσό, έκτισε το εντυπωσιακό αρχοντικό που διασώζεται ακόμα και σήμερα.
Ο Σκούταρης απέκτησε δύο παιδιά. Ένα αγόρι και ένα κορίτσι.
Όταν το αγόρι ήταν στην ηλικία που άρχισε να παίζει στην αυλή του σπιτιού, συνέβη κάτι το εξωφρενικό που σόκαρε την κοινωνία της πόλης!
Ξαφνικά εκεί που έτρεχε αμέριμνο το παιδί στον κήπο του σπιτιού, ο οποίος κατέληγε στην λίμνη, εμφανίστηκαν μέσα σε μια βάρκα δύο ληστές και άρχισαν να δελεάζουν το παιδί ότι τάχα θα το πάνε λίγο πιο πέρα, για να παίξει με άλλα παιδιά της ηλικίας του!
Αυτό ήταν! Το παιδί γελάστηκε, μπήκε στην βάρκα αλλά αντί για το σημείο που είπαν παραπλανητικά, το πήγαν απέναντι στα “Αμπέλια”!
Μετά από λίγη ώρα, ο ένας από τους δύο ληστές εμφανίστηκε μπροστά στους πανικόβλητους γονείς και αφού τους είπε ότι αυτός απήγαγε τα παιδί τους, ζήτησε να του παραδώσουν αμέσως 100 χρυσές λίρες, αν θέλουν να  δουν το παιδί τους ζωντανό την επόμενη μέρα!
Ευτυχώς οι ληστές κράτησαν τον λόγο τους, που εκείνη την εποχή ισοδυναμούσε με συμβόλαιο και επέστρεψαν το παιδί σώο και αβλαβές στους γονείς του.
Μάλιστα έδωσαν στο παιδί, δύο από τις εκατό λίρες, με την ευχή να τις “αυγατίσει” ο πατέρας του, για νάχουν λαμβάνειν και στο μέλλον.
Έτσι περνούσαν τα χρόνια, τα παιδιά μεγάλωσαν και η κόρη του Σκούταρη έγινε η πιο πολύφερνη νύφη της πόλης.
Τότε παρουσιάστηκε μπροστά της ο καστοριανός Παπακώστας, νέος, ωραίος, ευκατάστατος και σπουδαγμένος στας Ευρώπας, ο οποίος ήταν και διαχειριστής της περιουσίας του μεγάλου εθνικού ευεργέτη Ζάππα.
Μεγάλη τύχη για την κόρη του Σκούταρη, την οποία και παντρεύτηκε και από τότε το αρχοντικό φέρει δύο ονόματα: “Σκούταρη – Παπακώστα” αλλά τα “κλαδιά” του γενεολογικού δέντρου τους φθάνουν μέχρι τις μέρες μας…
Ο Χριστόδουλος Παπακώστας και η γυναίκα του Μιμή απέκτησαν μια κόρη την Κική η οποία παντρεύτηκε τον διευθυντή της Αγροτικής Τράπεζας, με τον οποίο απέκτησε ένα γιο τον Νίκο.
Ο Νίκος κληρονόμησε από δύο αδέρφια γείτονες, που ήταν ανύπαντροι και τους περιποιήθηκε στα γεράματα, το αρχοντικό του Σαϊτσή, που είναι ένα από τα παλαιότερα αρχοντικά της πόλης.
Αυτή ήταν η φημισμένη πόλη της Καστοριά από τα χρόνια της τουρκοκρατίας, που πολλοί πλούσιοι της εποχής την διάλεξαν σαν τόπο παραθερισμού!
Μετά την απελευθέρωση, όταν άρχισαν οι κρητικές “βεντέτες” και κάποιοι  από τους πρωταγωνιστές, εκτοπίζονταν εδώ για να αποφύγουν την αυτοδικία, το όνομα της Καστοριάς άρχισε να κηλιδώνεται σαν “τόπος εξορίας”!
Αυτό όμως ήταν κάτι το παροδικό και δεν θα μπορούσε με τίποτα να αμαυρώσει στο ελάχιστο κάτι από την μεγάλη αίγλη της πόλης μας!