Οι αυξομειώσεις που παρατηρούμε στην στάθμη της λίμνης της Καστοριάς ανάλογα με την εποχή και τα προβλήματα που προκαλεί στους παραλίμνιους οικισμούς, δεν είναι σημερινό μόνο φαινόμενο αλλά επαναλαμβάνεται σχεδόν κάθε χρόνο, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες.
Με την διαφορά ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, από τις βροχοπτώσεις, τα νερά της λίμνης “βγαίνουν” στους δρόμους και πλημμυρίζουν σπίτια και υπόγεια!
Μια τέτοια πλημμύρα, από την υπερχείλιση της λίμνης, είχαμε, αν θυμάμαι καλά, το έτος 1960, όταν τα νερά σκέπασαν τους δρόμους και πολλά υπόγεια της παραλίας, γέμισαν με…ψάρια, τα οποία μάζεψαν την επόμενη μέρα οι ένοικοι τους, όταν έβγαλαν τα νερά έξω με αντλίες!
Την στάθμη της λίμνης της Καστοριάς ρυθμίζει, ως γνωστόν, το φράγμα του Γκιόλε, που λειτουργεί σαν υπερχείλιση για το νερό που περισσεύει.
Παλαιότερα που δεν υπήρχε το φράγμα, η λίμνη ήταν ανεξέλεγκτη και η στάθμη της ανεβοκατέβαινε χωρίς να μπορεί κανείς να παρέμβη.
Γι΄ αυτό δεν υπήρχαν τότε σπίτια στην παραλία και το νερό της λίμνης όταν ξεχείλιζε… πότιζε τους μπαχτσέδες που τότε λέγονταν “αυγατές”, γιατί εκεί πήγαιναν τα ψάρια για ν΄ αφήσουν τα αυγά τους!
Όταν μετά την απελευθέρωση το 1912 εγκαταστάθηκε στην Καστοριά η ειρηνευτική δύναμη των Γάλλων, κάποιος μηχανικός τους παρατήρησε το πρόβλημα της λίμνης και άνοιξε ένα χαντάκι στο Γκιόλε, για να φεύγει το νερό προς τον Αλιάκμονα, τοποθετώντας παράλληλα μια ξύλινη πόρτα.
Έτσι από το 1916 η στάθμη της λίμνης είναι ρυθμιζόμενη, αλλά το πρόβλημα παραμένει έως και σήμερα, γιατί το χαντάκι του Γκιόλε από το νερό που περνάει, δημιουργεί πυκνή βλάστηση από χόρτα και δένδρα, τα οποία εμποδίζουν την υπερχείλιση της λίμνης να καταλήξει στον Αλιάκμονα. Το ίδιο φαινόμενο αλλά σε μεγαλύτερη ένταση, παρουσιάστηκε το 1960, όταν και πάλι οι δρόμοι της πόλης πλημμύρισαν με νερό, αναγκάζοντας τους αρμόδιους να ανοίξουν ένα παρακαμπτήριο αυλάκι στο Γκιόλε μέσα από τα χωράφια, για να αποσυμφορήσουν τα νερά της λίμνης, που είχαν πλημμυρίσει!
Αλλά ακόμα και σήμερα, περνώντας κάποιος με το λεωφορείο από το Γκιόλε, παρατηρεί ότι το κανάλι που φεύγει το νερό, γέμισε πάλι με χόρτα και βάτα, κλείνοντας την διέξοδο προς το ποτάμι. Και τα πρώτα σημάδια της υπερχείλισης της λίμνης, έγιναν ορατά στην λεωφόρο των Κύκνων, όπου το νερό σκεπάζει σταδιακά το μεγαλύτερο τμήμα του δρόμου.
Πριν από λίγα χρόνια έμαθα ότι στις “πόρτες” του Γκιόλε έβαλαν ειδικό μηχανισμό, που ρυθμίζει αυτόματα την στάθμη της λίμνης.
Φαίνεται όμως ότι οι υπεύθυνοι αγνοούν ότι για να λειτουργήσει το φράγμα, πρέπει πρώτα να καθαρίσουν το κανάλι. Γι΄αυτό και το φαινόμενο με τους πλημμυρισμένους δρόμους στις παραλίες επαναλαμβάνεται σχεδόν κάθε χρόνο…
Ας το προσέξουν κάποτε κι αυτό, γι΄ αυτό άλλωστε τους το θυμίζω από αυτή τη στήλη…
