Σε προηγούμενο άρθρο της φιλόξενης “Καστοριανής Εστίας”, είχαμε εξετάσει τις πιθανές οικονομικές συνέπειες της επέλασης του κορωνοϊού, το πώς δηλαδή μπορεί μια κατάσταση απειλής για τη δημόσια υγεία να τύχει εκμετάλλευσης από κυβερνήσεις ανά τον κόσμο, προκειμένου να δημιουργηθεί μια νέα, ζοφερή για τους πολλούς, πραγματικότητα.
Τώρα θα δούμε τις κοινωνικές επιπτώσεις της όλης κατάστασης, οι οποίες με βεβαιότητα είναι χειρότερες από τις οικονομικές και συνδέονται άρρηκτα με αυτές, καθώς οικονομία και κοινωνία έχουν σχέση αλληλεξάρτησης.
Οδηγούμαστε, σε παγκόσμιο επίπεδο, σε μια ακραία και επικίνδυνη στροφή προς τον συντηρητισμό, με ό,τι και αν σημαίνει αυτό για τις ζωές και το μέλλον των ανθρώπων.
Πολλές φορές μάλιστα, αυτή η στροφή στη συντήρηση, προβάλλεται ως αναγκαία ή αναπόφευκτη. Κυρίως από μέσα ενημέρωσης που έχουν συμφέρον από αυτό.
Ο μακροχρόνιος εγκλεισμός στο σπίτι, οδηγεί σε καταστάσεις που ξεφεύγουν από το φυσιολογικό: μοναξιά, αρνητικές σκέψεις, μελαγχολία, ατομισμός και αδιαφορία για τους άλλους, ενδοοικογενειακή βία, αίσθηση ότι έχουμε την ανάγκη προστασίας και φροντίδας, φόβος, άγχος, ανασφάλεια, απογοήτευση.
Όλα αυτά, γίνονται πολύ εύκολα αντικείμενο εκμετάλλευσης, διότι ο ανασφαλής και φοβισμένος άνθρωπος είναι πολύ αδύναμος μπροστά στην παντοδυναμία των μηχανισμών επιβολής και κυριαρχίας και το καλύτερο θύμα τους. Δεν είναι ελεύθερος και από εκεί ξεκινούν όλα.
Δεν είναι και τόσο μακριά η 30η Οκτωβρίου του 1938, όταν οι Αμερικανοί πίστεψαν ότι η χώρα τους δέχεται επίθεση από εξωγήινους. Ήταν η περίφημη ραδιοφωνική εκπομπή του Όρσον Γουέλς, μια θεατρική παράσταση που μεταδόθηκε σε εθνική κλίμακα και ήταν τόσο πειστικά δοσμένη, ώστε έσπειρε τον πανικό σε εκατομμύρια ακροατές που έτρεμαν για τη ζωή τους.
Ο Γουέλς αναγκάστηκε να απολογηθεί δημοσίως μετά την παράσταση και η κριτική που δέχθηκε ήταν καταιγιστική για την επιρροή των μέσων ενημέρωσης στο μυαλό των πολιτών. Κανονική πλύση εγκεφάλου και μια πρώτη επίδειξη ισχύος και επιβολής. Αυτό το παράδειγμα, ένα είδος κοινωνικού πειράματος, δείχνει τη δύναμη των μέσων και όσων τα ελέγχουν και τα κατευθύνουν. Από τότε βέβαια, έχουν βελτιωθεί πολύ οι μέθοδοι χειραγώγησης.
Ξεχνάμε δυστυχώς ότι χρειάστηκε να γίνουν πολλοί αγώνες, να χυθεί πολύ αίμα, για να κατακτήσουμε πράγματα που σήμερα απειλούνται άμεσα: το οκτάωρο, οι ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, η παιδεία για όλους, το κράτος πρόνοιας, η αξιοπρέπεια στη ζωή και στον θάνατο, ο σεβασμός στη διαφορετικότητα, η αποκατάσταση της θέσης της γυναίκας, ο σεβασμός στην ανεξιθρησκεία και στα ανθρώπινα δικαιώματα, η καταδίκη του ρατσισμού και της ρητορικής μίσους.
Όλα αυτά, τελούν υπό απειλή.
Πάντα θα υπάρχουν ή θα εφευρίσκονται καλοθελητές που θα ρίχνουν νερό στον μύλο της αποχαύνωσης, της εθελοδουλείας και της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.
Με το πρόσχημα της προστασίας, θα καταπατώνται θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου. Θα ζούμε υπό τη συνεχή παρακολούθηση των στοργικών κηδεμόνων μας, πάντα για το καλό μας.
Οι αποστάσεις ανάμεσα στους ανθρώπους που τώρα είναι αναγκαίες για λόγους ιατρικούς, μπορούν πολύ εύκολα να μετατραπούν σε πελώρια τείχη, που σε λίγο θα είναι δύσκολο να γκρεμιστούν. Δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς οι ψυχολογικές συνέπειες της “νέας πραγματικότητας”, όπως αρέσκονται να την αποκαλούν δημοσιογράφοι και πολιτικοί. Ειδικά για τα μικρά παιδιά που έχουν ανάγκη την αγκαλιά και τη φροντίδα.
Οι “απείθαρχοι” θα στιγματίζονται και θα θεωρούνται απειλή, την ίδια ώρα που το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα θα καταρρέει και οι φορολογούμενοι πολίτες θα διασώζουν με τα χρήματά τους τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες που πτωχεύουν, όπως άλλωστε έγινε και στο πολύ πρόσφατο παρελθόν και μάλιστα στην κοιτίδα της δήθεν ελεύθερης αγοράς και του καπιταλισμού.
Και το πιο λυπηρό είναι ότι οι πνευματικοί ταγοί, οι άνθρωποι δηλαδή που κατεξοχήν θα έπρεπε να διδάσκουν αξιοπρέπεια και ελεύθερη σκέψη, λάμπουν δια της απουσίας τους ή προκαλούν δια της παρουσίας τους…
