Οι αλλαγές του καιρού συχνά επηρεάζουν την ψυχική μας διάθεση και όσο η μέρα μικραίνει τόσο εντείνεται η λεγόμενη «κατάθλιψη του χειμώνα» που χαρακτηρίζεται από τη μείωση της ενεργητικότητας, την κακή διάθεση και την ευερεθιστότητα. Πόσο οδυνηρή μπορεί να είναι η «κατάθλιψη του χειμώνα» και πώς αντιμετωπίζεται;
Όσο ο καιρός κρυώνει και οι ημέρες γίνονται μικρότερες μπαίνοντας στον χειμώνα, αρκετοί άνθρωποι παρατηρούν ότι έχουν μειωμένη ενέργεια και αισθάνονται λιγότερο ευδιάθετοι από ό,τι συνήθως. Και ενώ τα συναισθήματα αυτά μπορεί να είναι προσωρινά για κάποιους, περίπου ένας στους τρεις ανθρώπους παλεύουν τακτικά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες με ένα είδος κατάθλιψης που λέγεται εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (SAD).
Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν από ήπια έως σοβαρά και συνήθως περιλαμβάνουν:
- Πεσμένη διάθεση
- Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης από πράγματα που πριν απολάμβαναν
- Αλλαγή στην όρεξη για φαγητό (συνήθως τρώνε περισσότερο)
- Αλλαγές στον ύπνο (συνήθως περισσότερος ύπνος)
- Αίσθημα αναξιότητας
Οι ερευνητές δεν είναι σαφείς όσον αφορά στις αιτίες της SAD, αλλά κάποιες έρευνες υποδεικνύουν ότι μπορεί να οφείλεται σε υπολειτουργικό υποθάλαμο (την περιοχή του εγκεφάλου που ρυθμίζει βιολογικές διαδικασίες όπως η διάθεση, ο ύπνος και η όρεξη) ή στην παραγωγή υπερβολικής μελατονίνης (ορμόνη που ελέγχει τον κύκλο ύπνου-αφύπνισης, η οποία παράγεται από την επίφυση του εγκεφάλου). Ορισμένοι ερευνητές έχουν, επίσης, διατυπώσει τη θεωρία ότι μπορεί να οφείλεται στον διαταραγμένο κιρκαδιανό ρυθμό -τη φυσική, εσωτερική διαδικασία που ρυθμίζει τον κύκλο ύπνου-αφύπνισης.
Βέβαια, είναι πιθανό να υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που παίζουν ρόλο. Για παράδειγμα, έρευνες έχουν υποδείξει ότι οι γυναίκες είναι πιθανότερο να βιώσουν την εν λόγω διαταραχή -αν και, λόγω έλλειψης συγκεκριμένων στοιχείων, δεν είναι βέβαιο αν πράγματι υφίστανται αυτές οι διαφορές μεταξύ των δύο φύλων και γιατί.