Τα Χριστούγεννα είναι μία από τις μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης, με την οποία τιμάται «η κατά σάρκα Γέννησις του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού».
Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 25 Δεκεμβρίου και στις 6 Ιανουαρίου από τις Εκκλησίες που ακολουθούν το παλαιό ημερολόγιο (Ιουλιανό). Για τις Δυτικές Εκκλησίες τα Χριστούγεννα είναι η μεγαλύτερη εορτή της Χριστιανοσύνης, ενώ για τους Ορθόδοξους Χριστιανούς ο σταυρικός θάνατος και η Ανάσταση του Κυρίου.
Κατά συνεκδοχή, Χριστούγεννα ονομάζεται όλο το εορταστικό δωδεκαήμερο από την ημέρα των Χριστουγέννων (25 Δεκεμβρίου) έως την εορτή των Θεοφανίων (6 Ιανουαρίου).
Το διάστημα αυτό πλαισιώνεται από μεγάλη ποικιλία εθίμων, πολλά από τα οποία έχουν προχριστιανικές καταβολές, που δίνουν όμως πανηγυρικό τόνο, όχι μόνο στις τρεις μεγάλες εορτές (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Θεοφάνια), αλλά σε όλες τις ενδιάμεσες μέρες.
Η περίοδος των Χριστουγέννων δεν έχει αφήσει ασυγκίνητους τους ανθρώπους της τέχνης. Έχει γραφεί πληθώρα έργων που αναφέρονται στην περίοδο αυτή ή έχουν ως φόντο τα Χριστούγεννα, με πιο χαρακτηριστικές, τη νουβέλα του Κάρολου Ντίκενς «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» και στα καθ’ ημάς τα επίκαιρα διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
Ο κινηματογράφος και η τηλεόραση μετατρέπουν σε εικόνα λογοτεχνικά έργα και καταθέτουν τις δικές τους προτάσεις, ενώ ο κόσμος της μουσικής από τη λόγια έως τη δημοφιλή εμπνέεται συχνά από το πνεύμα των Χριστουγέννων.
Το Δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων
Εκτός από τις μεγάλες θρησκευτικές εορτές, το χρονικό διάστημα μεταξύ Χριστουγέννων και Θεοφανίων συνδέεται με πλήθος δεισιδαιμονιών, δοξασιών και εθίμων.
Χριστούγεννα
Δεσποτική εορτή της Χριστιανοσύνης, με την οποία τιμάται «η κατά σάρκα Γέννησις του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού».
χ
Το Άστρο της Βηθλεέμ
Ουράνιο φαινόμενο, που σχετίζεται με τη γέννηση του Ιησού Χριστού στη Βηθλεέμ. Στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου υπάρχουν οι δύο μοναδικές ευαγγελικές περιγραφές για την εμφάνισή του…
Η Σφαγή των Νηπίων
Σύμφωνα με τις Γραφές εκτυλίχθηκε στη Βηθλεέμ λίγο μετά τη γέννηση του Ιησού Χριστού, με διαταγή του διανοητικά ανισόρροπου βασιλιά της Ιουδαίας, Ηρώδη του Μεγάλου.
Ηρώδης ο Μέγας: Ένας αιμοχαρής τύραννος
Υπήρξε βασιλιάς της Ιουδαίας από το 37 έως το 4 π.Χ. και αποκλήθηκε «Μέγας», κυρίως για το πολιτικό του έργο που ανύψωσε το βιοτικό επίπεδο του λαού του.
Η ιστορία του Σάντα Κλάους ή Άι-Βασίλη
Οι παραδόσεις πίσω από τον χορηγό των Χριστουγέννων και η προέλευση της φιγούρας, που δεν έχει καμία σχέση με τον Άγιο Βασίλειο ή τον Άγιο Νικόλαο.
Η ιστορία του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου
Η λατρεία των δέντρων, που ήταν συνηθισμένο φαινόμενο στους ειδωλολάτρες Ευρωπαίους, επιβίωσε και μετά τον εκχριστιανισμό τους σε διάφορα έθιμα.
Κάλαντα
Ευχετήρια και εγκωμιαστικά άσματα, που ψάλλουν τα παιδιά κατά τις παραμονές μεγάλων εορτών, όπως τα Χριστούγεννα, η Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνια…
Καλικάντζαροι: Ποιοι είναι και τι θέλουν
Πώς δημιουργούνται σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες; Γιατί ανεβαίνουν στη Γη τα Χριστούγεννα, γιατί πειράζουν τους ανθρώπους και τι κάνουν όλο τον υπόλοιπο χρόνο;
Η Νύχτα του Κράμπους
Η λαϊκή παράδοση του ανθρωπόμορφου τέρατος, που έρχεται την περίοδο των Χριστουγέννων για να τιμωρήσει τα άτακτα παιδιά.
Το Μελομακάρονο και η μακάβρια ιστορία του
Είναι το πιο παραδοσιακό γλυκό των Χριστουγέννων. Η ιστορία του όμως ξεκινά από την αρχαιότητα και συνδέεται με ένα επικήδειο έθιμο.
Η ιστορία του Κουραμπιέ
Γλύκισμα που παρασκευάζεται από αλεύρι, βούτυρο, αμύγδαλα κατά περίπτωση και είναι πασπαλισμένο με άχνη ζάχαρης. Έλκει την καταγωγή του από την Περσία…
Το Έθιμο της Βασιλόπιτας και η ιστορία της
H βασιλόπιτα είναι το γλύκισμα – σύμβολο της Πρωτοχρονιάς και συνδέεται με την εορτή του Αγίου Βασιλείου, από τον οποίο πήρε το όνομά της.
Η Γαλοπούλα και η ιστορία της
Με καταγωγή από την Κεντρική Αμερική, σήμερα αποτελεί το βασικό Χριστουγεννιάτικο πιάτο των Ευρωπαίων και το κυρίαρχο έδεσμα της Ημέρας των Ευχαριστιών στις ΗΠΑ.
Η ιστορία του Δώρου Χριστουγέννων
Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, οι εργοδότες συνήθιζαν να δίνουν δώρα σε είδος ή σε χρήμα προς τους υπαλλήλους τους. Το 1925, για πρώτη φορά οι συνδικαλιστές διατύπωσαν το αίτημα…
Η ιστορία της «Άγιας Νύχτας»
Η «Άγια Νύχτα» είναι ίσως το πιο γνωστό χριστουγεννιάτικο τραγούδι σ’ όλο τον κόσμο. Κατά καιρούς, η πατρότητά του αποδόθηκε στον Μότσαρτ, στον Χάιντν ή στον Μπετόβεν…
Χριστουγεννιάτικη Ιστορία
Διήγημα του Κάρολου Ντίκενς, που δημιούργησε τον μοναδικό μεγάλο χριστουγεννιάτικο μύθο της σύγχρονης λογοτεχνίας.
Santa Claus Is Comin’ To Town: Η ιστορία της κλασσικού χριστουγεννιάτικου τραγουδιού
Γράφτηκε στις 10 Οκτωβρίου 1933 από τον αμερικανό συνθέτη Τζον Κουτς, για να γίνει διαχρονική επιτυχία κι ένα από τα κλασσικά χριστουγεννιάτικα τραγούδια.
Frosty the Snowman
Δημοφιλές χριστουγεννιάτικο τραγούδι, σε μουσική του Τζακ Ρόλινς και στίχους του Στιβ Νέλσον. Κυκλοφόρησε στις 14 Δεκεμβρίου 1950, με τη φωνή του Τζιν Ότρι.
Donde Esta Santa Claus?
Χριστουγεννιάτικο τραγούδι, που επανήλθε στην επικαιρότητα τον χειμώνα του 2013 στη χώρα μας, εξαιτίας της χρησιμοποίησής του σε διαφημιστική καμπάνια των πολυκαταστημάτων Jumbo.
Το Ποδαρικό και η ιστορία του
Έθιμο της Πρωτοχρονιάς, με πανελλαδική εμβέλεια. Ακόμα και σήμερα πολλοί άνθρωποι είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί για το ποιος θα μπει πρώτος στο σπίτι τους…
Η ιστορία του «Πάρτα Όλα»
Παιγνίδι για μικρούς και μεγάλους, που παίζεται στη χώρα μας την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, με χρήματα ή όχι, για το καλό το νέου χρόνου…
Boxing Day
Έτσι ονομάζεται η επόμενη ημέρα των Χριστουγέννων, 26η Δεκεμβρίου, στη Μεγάλη Βρετανία, την Ιρλανδία και στις περισσότερες χώρες της Βρετανικής Κοινοπολιτείας με χριστιανικό πληθυσ…
Χριστουγεννιάτικα έθιμα απ’ όλη την Ελλάδα
Παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο και αποτυπώνουν παλιές συνήθειες, που η σύγχρονη εποχή δεν έχει καταφέρει να τις εξαφανίσει. Τα έθιμα των Χριστουγέννων διαφέρουν από τόπο σε τόπο,
Χριστουγεννιάτικα έθιμα στην Κύπρο
Σε πείσμα των καιρών, κάποιοι στα χωριά της Κύπρου προσπαθούν να διατηρήσουν ζωντανά τα χριστουγεννιάτικα έθιμα και γενικότερα την παράδοση του Δωδεκαημέρου.
Χριστουγεννιάτικα έθιμα απ’ όλο τον κόσμο
Το χαρμόσυνο μήνυμα της γέννησης του Χριστού γιορτάζεται με ξεχωριστό τρόπο σε όλες τις γωνιές του κόσμου, προσφέροντας η καθεμία τη δική της πινελιά στο πνεύμα των ημερών και διατ…
Χριστουγεννιάτικα έθιμα του Μεσαίωνα
Δύο μεσαιωνικά χριστουγεννιάτικα έθιμα από τη Βαρκελώνη και τη Βενετία.
Το Χριστόξυλο
Στα χωριά της βόρειας Ελλάδας, την παραμονή των Χριστουγέννων ο νοικοκύρης κάθε σπιτιού ψάχνει στα χωράφια και διαλέγει το πιο όμορφο και γερό ξύλο…
Το Χριστόψωμο
Το Χριστόψωμο είναι το ψωμί που φτιάχνουν οι γυναίκες προς τιμήν του Χριστού με ιδιαίτερη φροντίδα και υπομονή, τις παραμονές των Χριστουγέννων. Τη μορφή, το σχήμα και τον στολισμό…
Τα σπάργανα του Χριστού
«Σπάργανα του Χριστού» ονομάζεται ένα παραδοσιακό ηπειρώτικο γλύκισμα, που τρώγεται την παραμονή των Χριστουγέννων.
Κλωνάρια στο τζάκι
Θεσσαλικό έθιμο της ημέρας των Χριστουγεννών. Επιστρέφοντας στο σπίτι από την εκκλησία, τα νεαρά κορίτσια και αγόρια τοποθετούν δίπλα στο αναμμένο τζάκι μικρά κλαδιά δέντρων, που α…
Περίεργα έθιμα απ’ όλο τον κόσμο για τον ερχομό του νέου έτους
Κοινό χαρακτηριστικό η επιθυμία των ανθρώπων ν’ αφήσουν πίσω ό,τι τους παίδεψε τον χρόνο που φεύγει και να υποδεχθούν με τύχη το νέο έτος.
Οι Μωμόγεροι
Έθιμο του δωδεκαημέρου των Χριστουγέννων, σε χωριά του νομού Δράμας.
Οι κλαδαριές της Σιάτιστας
Στις 23 Δεκεμβρίου, στη Σιάτιστα ανάβουν οι λεγόμενες «κλαδαριές» όπου το μεσημέρι τα παιδιά κάθε γειτονιάς συγκεντρώνουν το «Λόζιο» στις πλατείες της πόλης αλλά και σε κάθε γειτον…
Οι φωτιές της Φλώρινας
Το πιο γνωστό απ’ όλα τα χριστουγεννιάτικα έθιμα της Δυτικής Μακεδονίας, η μεγαλύτερη γιορτή που συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επισκεπτών απ’ όλη την Ελλάδα,
Το τάισμα της βρύσης
Τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων, στα χωριά της Κεντρικής Ελλάδας, γίνεται το λεγόμενο «τάισμα» της βρύσης…
Το έθιμο του «κάβου»
Κάθε Χριστούγεννα ένας κάτοικος του χωριού παίρνει στο σπίτι του την εικόνα της γέννησης του Χριστού, παίρνει δηλαδή τον «κάβο της χρονιάς».
Το έθιμο των Λιγουτσιάρηδων
Το έθιμο των Λιγουτσιάρηδων αναβιώνει την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, ο Σύλλογος Βλάχων Βέροιας, σε μια προσπάθεια διατήρησης της παράδοσης των Βλάχων της περιοχής.
Το Έθιμο της Γουρ(ου)νοχαράς
Γιορτή που αναβιώνει κάθε χρόνο στις 26 Δεκεμβρίου στα καραγκουνοχώρια του κάμπου της Καρδίτσας, αλλά και σε περιοχές των Τρικάλων, της Λάρισας και της Δυτικής Μακεδονίας.
Το έθιμο του τηγανισμένου συκωτιού
Aν και ήταν ένα διαδεδομένο χριστουγεννιάτικο έθιμο σε αρκετά χωριά της Κρήτης, άρχισε να φθίνει στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, για να ξεχαστεί τη δεκαετία του 1950 και του 1960.
Η αναβίωση της «τσιγαρίδας» στη Συκιά Πιερίας
Κάθε χρόνο, τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων, τα καζάνια ανάβουν στην κεντρική πλατεία του χωριού, για να ξυπνήσουν μνήμες από το παρελθόν.
Τα Καρύδια: Ένα παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο ομαδικό παιγνίδι
Τα καρύδια είναι ένα παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο ομαδικό παιγνίδι που παίζουν τα παιδιά στην Ήπειρο.
Λας Ποσάδας: Ένα μεξικάνικο χριστουγεννιάτικο έθιμο
Στο Μεξικό γιορτάζεται από τις 16 Δεκεμβρίου έως την παραμονή των Χριστουγέννων η «Λας Ποσάδας», σε ανάμνηση των περιπετειών που πέρασαν ο Ιωσήφ και η Μαρία.
Πρωτοχρονιά στο Πήλιο και τις Σποράδες
Το «τρατάρισμα» της βρύσης, το άκραντο νερό, οι καλικάντζαροι και οι «κλειδοχρονιά» είναι μερικά από τα πρωτοχρονιάτικα έθιμα της Μαγνησίας.
Ραγκατζάρια: Το πανάρχαιο έθιμο των ορεινών Πιερίων
Aναβιώνει ανήμερα της Πρωτοχρονιάς στην πόλη της Βέροιας, ξυπνώντας μνήμες από το παρελθόν και συνεχίζοντας την πλούσια παράδοση από ήθη κι έθιμα.
Το έθιμο των Φωταρών στο Παλαιόκαστρο Χαλκιδικής
Ένα ξεχωριστό έθιμο, που χαρίζει γέλιο, αλλά και αναμνήσεις, τόσο στους κατοίκους, όσο και στους επισκέπτες.
Το έθιμο της Καμήλας στη Γαλάτιστα Χαλκιδικής
Έχει τις ρίζες του στην εποχή της τουρκοκρατίας και αναπαριστά την αρπαγή της όμορφης Γαλατσάνας Μανιώς από τον αγά του χωριού, με σκοπό να την κλείσει στο χαρέμι του.
Το έθιμο του «Γιάλα-Γιάλα» στην Ερμιόνη
Το έθιμο ξεκίνησε πριν από πολλά χρόνια, όταν οι σφουγγαράδες, πριν ξεκινήσουν το ταξίδι τους, έπεφταν στη θάλασσα για να πιάσουν τον Τίμιο Σταυρό.
Τα Μπαμπούγερα: Ένα αρχαίο μακεδονικό έθιμο
Πρόκειται για ένα δρώμενο που χάνεται στα βάθη των αιώνων και αναβιώνει κάθε χρόνο το τριήμερο των Θεοφανείων στην Καλή Βρύση Δράμας.
Μαρμαρίτες: Οι πίτες των Θεοφανείων
Ένα έθιμο που χάνεται στα βάθη των αιώνων και αναβιώνει κάθε χρόνο στα χωριά της Κω την παραμονή των Φώτων.
Η Λειτουργία του Κόκορα
Έτσι ονομάζεται η Λειτουργία των Χριστουγέννων στις ισπανόφωνες χώρες, που τελείται τα μεσάνυχτα της 24ης Δεκεμβρίου (Misa del Gallo).
Η θρησκευτική εορτή της Παρουσίας
Η λειτουργική περίοδος της Καθολικής Εκκλησίας για την πνευματική προετοιμασία των πιστών για τα Χριστούγεννα και τη Δευτέρα Παρουσία.
Τα Χριστούγεννα του Τεμπέλη
Το διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Τα Χριστούγεννα του Τεμπέλη» πρωτοδημοσιεύτηκε τα Χριστούγεννα του 1896 στην εφημερίδα «Ακρόπολις».
Το Χριστόψωμο
Χριστουγεννιάτικο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, που πρωτοδημοσιεύτηκε στις 26 Δεκεμβρίου 1887 στην εφημερίδα «Εφημερίς»…
Ο Αμερικάνος
Χριστουγεννιάτικο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Δημοσιεύτηκε σε δύο συνέχειες στην εφημερίδα «Άστυ» στις 25 και 26 Δεκεμβρίου 1891…
Ματωμένα Χριστούγεννα
Διήγημα του ρώσου νομπελίστα συγγραφέα Ιβάν Μπούνιν (1870-1953). Γράφτηκε το 1928 στο Παρίσι και πρωτοδημοσιεύτηκε στα ελληνικά το 1935, στο χριστουγεννιάτικο φύλλο της εφημερίδας
Άνθος του Γιαλού
Χριστουγεννιάτικο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Δημοσιεύτηκε στις 24 Δεκεμβρίου 1906 στην εφημερίδα «Εστία».
Το Μοιρασμένο Φλουρί
Πρωτοχρονιάτικο διήγημα αναμνήσεων του συγγραφέα, ακαδημαϊκού και στρατιωτικού γιατρού Παύλου Νιρβάνα (φιλολογικό ψευδώνυμο του Πέτρου Αποστολίδη, 1866-1937).
πηγή: SanSimera.gr
