Εντονο παρασκήνιο, πυρετώδεις επαφές αλλά και μια προσωπική απόφαση που ελήφθη την στιγμή που ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επέλεξε, βρίσκονται πίσω από την απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών οι οποίοι επέστρεψαν στην Ελλάδα τα ξημερώματα, μετά από 5 μήνες κράτησης στις φυλακές της Αδριανούπολης.
Με φόντο την ραγδαία επιδείνωση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων και τις επικίνδυνες εξελίξεις στο πεδίο της τουρκικής οικονομίας, η απελευθέρωση των 2 Ελλήνων στρατιωτικών ερμηνεύεται ως μια κίνηση-«άνοιγμα» στην Ευρώπη.
Με πολλά ανοικτά μέτωπα εντός και εκτός συνόρων, με τις ΗΠΑ, το Ιράν αλλά και τους πολιτικούς του αντιπάλους ο Ερντογάν επέλεξε την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου για να κάνει την κίνησή του.
Ολο αυτό το χρονικό διάστημα υπήρχε ανοικτή επικοινωνία του Πάνου Καμμένου με τον Τούρκο ομόλογό του Χολούσι Ακάρ. Ο Ακάρ, πρώην αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων ήταν όλο αυτό το διάστημα σε ανοιχτή γραμμή με τον Α/ΓΕΕΘΑ ναύαρχο Αποστολάκη καθώς οι δυο τους είχαν βρεθεί πολλές φορές στις στρατιωτικές επιτροπές του ΝΑΤΟ και υπήρχε καλή προσωπική σχέση και αμοιβαία αλληλοεκτίμηση. Διαρκείς ήταν οι επαφές και του διευθυντή του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού Βαγγέλη Καλπαδάκη με το δεξί χέρι του Ταγίπ Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν. Και ο πρώην πρέσβης στην Αθήνα, Κερίμ Ουράς ο οποίος μέχρι πρόσφατα ήταν στο γραφείου του πρωθυπουργού της Τουρκίας Μπιναλίμ Γιλντιρίμ είναι από τους διπλωμάτες που διατηρεί καλή σχέση με την ελληνική κυβέρνηση και μετέφερε μηνύματα προς την Άγκυρα όσες φορές χρειάστηκε για το θέμα αυτό.
Ρόλο και μάλιστα σημαντικό φαίνεται να διαδραμάτισε και ο αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ ενώ ταυτόχρονα ασκούνταν πιέσεις στον τούρκο πρόεδρο και από την ΕΕ.
Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στο ελληνικό Κοινοβούλιο τον Απρίλιο είχε μιλήσει υπέρ της άμεσης απελευθέρωσης των δύο Ελλήνων στρατιωτικών από τις φυλακές της γείτονος. Είχε προηγηθεί η ευρω-τουρκική Σύνοδος της Βάρνας, με τους κ.κ. Γιούνκερ και Μπορίσοφ να βάζουν το θέμα της απελευθέρωσης του Αγγ. Μητρεώδη και του Δ. Κούκλατζη στην ευρωπαϊκή ατζέντα των συνομιλιών με τον Ρ. Τ. Ερντογάν.
Με τις ελληνικές πιέσεις να κορυφώνονται στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, τον Ιούλιο, εκεί όπου Ντ. Τραμπ, Αγγ. Μέρκελ κ.α. ηγέτες ενημερώνονται από πρώτο χέρι από τον Έλληνα πρωθυπουργό, για το θέμα της συνεχιζόμενης κράτησης. Ο Αλ. Τσίπρας στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε προτίμησε να κρατήσει κλειστά τα χαρτιά του, παρά τα βήματα που έγιναν στο θέμα τότε. Ήταν η στιγμή των πράξεων, όχι των λόγων.
Το μήνυμα του Γιούνκερ στα ελληνικά για την απελευθέρωση των στρατιωτικών
Ως «ευτυχή» χαρακτηρίζει την απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών ο επικεφαλής της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Σε μήνυμά του στο Twitter, γραμμένο στα ελληνικά, ο Γιούνκερ στέλνει, παράλληλα, σαφές μήνυμα στην Τουρκία σχετικά με τη σχέση με την ΕΕ.
«Ευτυχής για την επικείμενη απελευθέρωση των δυο Ελλήνων στρατιωτικών. Όπως είχα πει στην Βάρνα, η Τουρκία δεν έχει τίποτε να φοβηθεί από τους Ευρωπαίους γείτονες της. Η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στη στρατηγική αυτή σχέση. Επιθυμούμε μια σταθερή, ευημερούσα, δημοκρατική Τουρκία», σημειώνει ο πρόεδρος της Κομισιόν.
H επιστροφή στην Ελλάδα
Οι δύο στρατιωτικοί επέστρεψαν με το πρωθυπουργικό αεροσκάφος στο οποίο επέβαιναν υπουργοί της κυβέρνησης, ενώ στη Θεσσαλονίκη όπου προσγειώθηκε το αεροσκάφος τους περίμενε ο υπουργός Άμυνας.
Αμέσως μετά την άφιξή τους και την υποδοχή τους στο αεροδρόμιο Μακεδονία, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, η στρατιωτική ηγεσία και οι δύο στρατιωτικοί μετέβησαν στη Λέσχη Αξιωματικών Θεσσαλονίκης για λίγη ώρα και στη συνέχεια οι Άγγελος Μητρετώδης και Δημήτρης Κούκλατζης μετέβησαν στο 424 Στρατιωτικό Νοσοκομείο για τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις, όπως προβλέπεται σε αυτές τις περιπτώσεις. Αναχώρησαν από το νοσοκομείο λίγο μετά τη 1 το μεσημέρι του Δεκαπενταύγουστου.
Όπως έγινε γνωστό, σε επικοινωνία που είχε ο διπλωματικός σύμβουλος του πρωθυπουργού με τον διπλωματικό σύμβουλο του προέδρου Ερντογάν, ο δεύτερος τον διαβεβαίωσε ότι αν θα γίνει η δίκη των δυο στρατιωτικών, θα γίνει ερήμην και εάν επιβληθεί ποινή δεν θα υπερβαίνει το διάστημα που κρατήθηκαν στις φυλακές Αδριανούπολης.
Η υποδοχή
Η επίσημη τελετή υποδοχής του Άγγελου Μητρετώδη και του Δημήτρη Κούκλατζη στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης έγινε σε κλίμα συγκίνησης, από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, Πάνο Καμμένο, τον υφυπουργό Εξωτερικών Γιάννη Αμανατίδη, τον αρχηγό ΓΕΣ Αλκιβιάδη Στεφανή και τους γονείς τους.
Το πρωθυπουργικό αεροσκάφος που μετέφερε από την Αδριανούπολη τους δύο στρατιωτικούς, καθώς και τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Κατρούγκαλο και τον υπαρχηγό ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνο Φλώρο, οι οποίοι τους συνόδευαν κατά την επιστροφή τους στην πατρίδα, προσγειώθηκε στις 03.18 στο αεροδρόμιο «Μακεδονία». Στρατιωτικό άγημα απέδωσε τιμές και οι δύο στρατιωτικοί αποβιβάστηκαν φορώντας στρατιωτικές στολές και κατευθύνθηκαν πρώτα στον υπουργό Εθνικής Άμυνας πριν χαθούν στην αγκαλιά των γονιών τους.
Ευχαριστίες από τους δύο στρατιωτικούς και τους γονείς τους
«Να πούμε ευχαριστώ στους ανθρώπους που μας στήριξαν. Τους ευχαριστούμε πολύ», είπε ο Αγγελος Μητρετώδης. Ευχαριστίες προς όλους εξέφρασαν και οι γονείς των δύο στρατιωτικών που δεν χόρταιναν να τους αγκαλιάζουν στον λίγο χρόνο που είχαν στη διάθεση τους στο αεροδρόμιο.
Καμμένος: Μια πολύ μεγάλη ημέρα για την πατρίδα μας
«Μία πολύ μεγάλη ημέρα για την πατρίδα μας, ημέρα της Παναγίας, ημέρα της Τήνου του 1940, ο ελληνικός λαός σύσσωμος, ενωμένος υποδέχεται τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς, που βρέθηκαν επί πολλούς μήνες κρατούμενοι στις τουρκικές φυλακές υψίστης ασφαλείας», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Καμμένος. Εστειλε μήνυμα ενότητας του ελληνικού λαού, σημειώνοντας πως «με ιδιαίτερη φόρτιση, συγκίνηση, όλο αυτό το διάστημα της κράτησης των δύο Ελλήνων στρατιωτικών επέδειξε ενότητα και πατριωτισμό».
Ταυτόχρονα τόνισε πως η σημαδιακή αυτή ημέρα μπορεί να σημάνει και μια άλλη ημέρα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. «Εκ μέρους του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης, αλλά και του ελληνικού λαού, τους υποδεχόμαστε στην πατρίδα και ελπίζω ότι η απελευθέρωσή τους, σήμερα, αυτή τη σημαδιακή ημέρα, θα σημάνει και μια άλλη ημέρα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Μπορούμε να ζήσουμε μαζί και μπορούμε να ζήσουμε ειρηνικά προς όφελος και των δύο λαών μας. Μπορούμε να ζήσουμε χτίζοντας το μέλλον και το αύριο και των δύο χωρών μας, σεβόμενοι το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες» ανέφερε ο Πάνος Καμμένος.
Καλωσόρισε στην πατρίδα και στις Ενοπλες Δυνάμεις τους δύο στρατιωτικούς σημειώνοντας: «Εκ μέρους των Ενόπλων Δυνάμεων με τη στρατιωτική ηγεσία καλωσορίζω τον Έλληνα αξιωματικό και τον Έλληνα υπαξιωματικό. Δημόσια τους συγχαίρω διότι κράτησαν τον όρκο τους ως καλοί και φιλότιμοι στρατιώτες, δεν παρέδωσαν τη σημαία, την υπηρέτησαν σε αυτές τις συνθήκες αιχμαλωσίας και επέστρεψαν στην Ελλάδα για να συνεχίσουν την τήρηση του όρκου που έδωσαν στις Ένοπλες Δυνάμεις. Αυτά είναι τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων. Τους καλωσορίζουμε ανήμερα της Παναγίας».
Κατρούγκαλος: Μέρα χαράς που ανοίγει νέες προοπτικές
«Ο πρωθυπουργός επικοινώνησε με τους δύο στρατιωτικούς από την πρώτη στιγμή που μπήκαν στο αεροπλάνο οι δύο στρατιωτικοί μας, τους συνεχάρη για τη στάση τους και τους μετέφερε τη χαρά που αισθανόμαστε όλοι οιΕλληνες για την απελευθέρωση τους» δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Κατρούγκαλος και συνέχισε: «Γιατί πράγματι μοιραζόμαστε αυτή τη στιγμή τη χαρά των οικογενειών τους, όχι μόνο εμείς στην κυβέρνηση, κάθε Ελληνας, είναι μια μέρα γιορτής ήρθε αυτή η μεγάλη χαρά και ευτυχία, που είναι αποτέλεσμα μιας συστηματικής προσπάθειας, όχι μόνο της πολιτείας αλλά όλων των πολιτικών δυνάμεων».
Ο κ. Κατρούγκαλος υπενθύμισε πως όταν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε τη «δύσκολη» συνάντηση με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, «ενώ όλοι δήλωναν ότι δεν βγήκε κάτι από τη συζήτηση αυτή, ο ίδιος είχε δηλώσει ότι βγαίνει πιο αισιόδοξος. Ακριβώς γιατί και αυτή η συνάντηση, όπως και όλες οι άλλες προσπάθειές μας, του υπουργείου Εξωτερικών, από τον Νίκο Κοτζιά μέχρι τον πρέσβη μας και τον πρόξενό μας συνέτειναν ακριβώς σ΄αυτό, στην άμεση απελευθέρωση των Ελλήνων στρατιωτικών».
«Και πρέπει να πω ότι ήταν μια προσπάθεια ενωτική που και άλλες πολιτικές δυνάμεις προσπάθησαν να συμβάλλουν με τις διεθνείς τους επαφές», επισήμανε και πρόσθεσε πως τώρα είναι μια νέα εποχή για τις ελληνοτουρκικέ σχέσεις. «Τώρα είναι μια νέα στιγμή για τις σχέσεις μας με την άλλη πλευρά. Ξεκινούν νέες προοπτικές για καλή συνεργασία, γειτονία. Νομίζω, λοιπόν, ότι μια μέρα χαράς που ανοίγει νέες προοπτικές, τις οποίες θα συνεχίσουμε να προσπαθήσουμε να τις αξιοποιήσουμε, όπως κάναμε μέχρι αυτή τη στιγμή», υπογράμμισε.
Αμανατίδης: Είμαστε υπερήφανοι και δικαιωμένοι για τις συστηματικές και διαρκείς προσπάθειες
«Είμαστε χαρούμενοι και ικανοποιημένοι για την απελευθέρωση των δύο στρατιωτικών. Ταυτόχρονα είμαστε υπερήφανοι και δικαιωμένοι για τις συστηματικές και διαρκείς προσπάθειες που κατέβαλε τόσο ο ίδιος ο πρωθυπουργός όσο και ο υπουργός Εξωτερικών και το σύνολο των διπλωματικών και προξενικών αρχών μας στην Τουρκία, αλλά και σε όλο τον κόσμο, καθώς η απελευθέρωση είναι αποτέλεσμα ενεργειών οι οποίες γινόνουσαν στο ανώτατο επίπεδο, ιδιαίτερα με τις συναντήσεις του Αλέξη Τσίπρα τις οποίες είχε με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, αλλά και σε όλο το διάστημα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στο ΝΑΤΟ και αλλού», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Αμανατίδης.
Η απόφαση του τουρκικού δικαστηρίου
Το δικαστήριο που εξέτασε το αίτημα για αποφυλάκιση, όπως κάθε μήνα, απεφάνθη ότι πλέον δεν συντρέχουν λόγοι να είναι προφυλακιστέοι και σχετικά δεν προβλέπει περιοριστικά μέτρα.
Στη συνεδρία χθες οι δυο Έλληνες, που παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο με τους δικηγόρους τους, ζήτησαν την άμεση αποφυλάκισή τους αφού πλέον έχει ολοκληρωθεί η μελέτη των ψηφιακών αντικειμένων που βρέθηκαν πάνω στους και δεν προκύπτει η κατηγορία της κατασκοπείας αλλά μόνο η είσοδος σε απαγορευμένη στρατιωτική περιοχή. Οι δύο Έλληνες στρατιωτικοί επανέλαβαν στην κατάθεσή τους πως μπήκαν στην περιοχή κατά λάθος, ακολουθώντας πατημασιές που είχαν εντοπίσει.
Μετά από αυτό η εισαγγελία κατέθεσε την άποψη ότι ο χρόνος που παρέμειναν προφυλακιστέοι είναι εντός των πλαισίων μια πιθανής ποινής για είσοδο σε απαγορευμένη στρατιωτική περιοχή, και το δικαστήριο απεφάνθη ότι όντως δεν τεκμηριώνονται κατηγορίες για κατασκοπεία, οπότε λαμβάνοντας υπόψιν τον χρόνο που παρέμειναν προφυλακιστέοι, οι δύο στρατιωτικοί αφέθηκαν ελεύθεροι και θα δικαστούν μόνο με την κατηγορία της παράνομης εισόδου σε απαγορευμένη στρατιωτική περιοχή.
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ, στην απελευθέρωση 2 Ελλήνων συνέβαλαν οι συνεχείς προσπάθειες των ελληνικών αρχών και μάλιστα, κατά τη συνάντηση που είχε ο κ. Τσίπρας με τον κ. Ερντογάν στο περιθώριο της πρόσφατης συνόδου του ΝΑΤΟ, ο πρωθυπουργός έθεσε το θέμα των δύο στρατιωτικών ως πρώτο ζήτημα κατά τη συνάντησή τους.
Oι εικόνες από το ταξίδι της επιστροφής στο πρωθυπουργικό αεροσκάφος
Φωτο: Εurokinissi/Reuters
