Ο έντονος φόβος των ιατρικών εξετάσεων πλήττει τα άτομα τα οποία μπορεί να: είχαν μια αρνητική εμπειρία στο παρελθόν με κάποιον γιατρό, έχουν χρόνια προβλήματα υγείας, υποφέρουν από υποχονδριακές ενασχολήσεις, έχουν έντονο άγχος, μεγάλωσαν με γονείς που είχαν οι ίδιοι ιατρικές φοβίες, έχουν αντίληψη χαμηλής ανοχής απέναντι στον πόνο, φοβούνται μη χάσουν τον έλεγχο, κουβαλούν μία αίσθηση προσωπικής ευαλωτότητας, κ.ο.κ. Δεν είναι λίγες οι φορές που ο φόβος για τους γιατρούς και τις ιατρικές εξετάσεις μετατρέπεται σε νοσοφοβία. Ο φόβος της αρρώστιας εμφανίζεται συνήθως στην ηλικία των 20-30 ετών.
Η πιο συνηθισμένη αντίδραση εκείνων που φοβούνται τις αρρώστιες είναι να ερμηνεύουν με λάθος τρόπο κάποια φαινόμενα. Για παράδειγμα, ένας παροδικός πονοκέφαλος ή οι γρήγοροι χτύποι της καρδιάς μπορεί να μετατραπούν σε “δείγματα” ενός σοβαρότερου προβλήματος υγείας. Οι σκέψεις αυτές θέτουν σε κίνηση μία επώδυνη και -ορισμένες φορές-ανυπόφορη ψυχολογική διαδικασία.
Οι ατέρμονες ιατρικές εξετάσεις, η αγωνιώδης αναμονή μέχρι ο γιατρός να διαβεβαιώσει ότι όλα πάνε καλά είναι φαινόμενα πολύ συνηθισμένα για όσους έχουν πέσει θύματα της νοσοφοβίας. Αλλά και αυτό μπορεί να είναι …διάλειμμα αφού κάθε νέο “μήνυμα” του σώματος διαστρεβλώνεται και αυτό αρκεί για να αρχίσει πάλι η ίδια διαδικασία. Κοντολογίς, πρόκειται για ένα φαύλο κύκλο που για να σταματήσει, πολλές φορές απαιτείται ψυχολογική βοήθεια.
Το σίγουρο είναι ότι ο φόβος της ασθένειας δεν σημαίνει ότι αυτός που τον βιώνει είναι ένα άτομο υποχονδριακό. Το στοιχείο που διαφοροποιεί το πρόβλημα είναι ο βαθμός που το άτομο πιστεύει ότι πάσχει ή ότι θα πάθει κάτι στο μέλλον. Τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι που είναι θύματα της νοσοφοβίας συσσωρεύουν συναισθήματα θυμού και ματαίωσης. Πιστεύουν επίσης ότι δεν λαμβάνουν επαρκή ιατρική φροντίδα και συνήθως δεν δέχονται τις προτροπές να ζητήσουν βοήθεια από ειδικούς ψυχικής υγείας.
Με το πέρασμα του χρόνου εγκλωβίζονται σε έναν φαύλο κύκλο, όπου ένα τυχαίο ερέθισμα (π.χ. μία ιατρική είδηση στην εφημερίδα) είναι ικανό να πυροδοτήσει τη διαδικασία φόβου και τον πανικό. Δεν είναι λίγες οι φορές που ασχολούνται αποκλειστικά με τις αισθήσεις τους και η παραμικρή ένδειξη μπορεί να τους οδηγήσει στην απόγνωση. Για παράδειγμα, ένα μυϊκός πόνος στην περιοχή του στήθους μπορεί να θεωρηθεί ως ένδειξη καρδιακής προσβολής. Αργά η γρήγορα, στην καθημερινότητά τους κυριαρχεί ο φόβος και η απόγνωση.
Ακόμη και αν το πρόβλημά το βιώνουν ως οργανικό, στην πραγματικότητα είναι ψυχολογικό. Αυτή η συνειδητοποίηση βοηθά για να γίνει το πρώτο βήμα στη διαδικασία αντιμετώπισης του προβλήματος. Σε κάθε περίπτωση η βοήθεια από ψυχολόγο μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια αφού βοηθά στην επεξεργασία των αιτιών του φόβου σας αλλά και στην εξεύρεση τρόπων ερμηνείας των συμπτωμάτων τα οποία εκλαμβάνονται ως προάγγελοι μίας ασθένειας.